Դիպլոմային Հոլովական զուգաձևությունների դրսևորումը Թումանյանի պոեմներում
Բովանդակություն
Ներածություն
Գլուխ 1 . Զուգաձևություններ
1.1. Զուգաձևություններ: Դրանց տեսակները
1.2. Զուգաձևությունները հոլովական համակարգում
Գլուխ 2. Հոլովական զուգաձևությունների ոճական դրսևորումները
Գլուխ 3. Հոլովական զուգաձևությունների ուսուցումը ավագ դպրոցում
Եզրակացություններ
Հատված
Ժամանակակից գրական հայերենի լեզվական կառուցվածքի տարբեր մակարդակներում գործառում են զգալի քանակով տարբերակային ձևեր, որոնց քննությունն անհրաժեշտ է լեզվի նորմավորման ընթացքի դիտարկման, նոր ձևավորվող օրինաչափությունների բացահայտման և առհասարակ լեզվի զարգացման միտումների դիտարկման տեսանկյունից:
Զուգաձևությունները հիմնականում հանդես են գալիս գոյական և բայ խոսքի մասերի համակարգերում: Մյուս խոսքի մասերի կազմում զուգաձևություններ չկան, կամ էլ դրանց թիվը զգալի չէ: Օրինակ՝ մակբայը, կապը, շաղկապը, վերաբերականը, ձայնարկությունը չթեքվող խոսքի մասեր են, ուրեմն ձևաբանական զուգաձևություններ գրեթե չունեն. սրանցում լեզվական նորման փոփոխվում է սոսկ բառապաշարային, բառակազմական, շարադասական առումով: Շաղկապների քննությամբ առավելապես շարահյությունն է զբաղվում: Նրանց բառային կազմը համալրվում է այլ խոսքի մասերից կատարված փոխանցումներով: Եղած զուգաձևություններն էլ հիմնականում ձևաբանական -արտասանական, ձևաբանական -բառային -բառակազմական, ձևաբանական –շարահյուսական, ձևաբանական –շարադասական են: Հոլովական զուգաձևությունների քննությանը անդրադարձել են հայ լեզվաբաններից շատերը:
Մ. Աբեղյանը, զուգաձևություններին անդրադառնալով, գրում է. «Նոր կազմության ձևը մի անհատից սկսվելով սկզբում ընդունվում է, հարկավ, մի շատ նեղ շրջանում, բայց հետզհետե շատերը լսելով այդ՝ յուրացնում են…: Այսպիսով՝ նոր կազմությունը սկսվելով մի անհատից, սկզբում անսովոր և նույնիսկ սխալ է համարվում, դառնում է կիրառության սովորական և «ուղիղ» ձև, որով և լեզուն փոխվում է»:
Գ. Ջահուկյանը հոլովական համակարգում կատարվող զուգաձևությունների առկայությունը բացատրում է ձևական, իմաստային ու պատմական գործոններով: Գործոնների փոխազդեցությունն էլ, ըստ նրա, կարող է հանգեցնել միտումների համընկնման և չհամընկնելու ու խաչաձևման. վերջին դեպքում գործում են խաչաձևության դոմինանտության և խաչաձևման զուգաձևության օրենքները: Ըստ Ջահուկյանի՝ զուգաձևությունների առկայությունը հետևանք է տարբեր օրենքների ու միտումների փոխներթափանցումների:
Գրականության ցանկ
1. Աճառյան Հ., Լիակատար քերականություն հայոց լեզվի, հ. 3, Երևան, 1957:
2. Աբեղյան Մ., Հայոց լեզվի տեսություն, Երևան, 1965:
3. Աբրահամյան Ա., Բայը ժամանակակից հայերենում, Երևան, 1962:
4. Աբրահամյան Ս., Գրաբարի ձեռնարկ, Երևան, 1976:
5. Աբրահամյան Ս., Հայոց լեզվի զարգացումը սովետական շրջանում, Երևան, 1973:
6. Ասատրյան Մ., Ժամանակակից հայոց լեզու: Ձևաբանություն, Երևան, 2002:
7. Ավագյան Մ., Խոհեր մայրենի լեզվի մասին, Երևան, 1988:
8. Աղաջանյան Զ., Ձևաբանական նորմ և խոսքի մշակույթի հարցեր, Երևան, 2007:
9. Աղայան Էդ., Բարսեղյան Հ., Հայոց լեզու, Երևան, 1992:
10. Աղայան Էդ., Ժամանակակից հայերենի հոլովումը և խոնարհումը, Երևան, 1967:
